Parckfarm
Het project Parckfarm is in de zomer van 2014 ontstaan uit het festival Parckdesign, een ontwerpbiënnale waarin mogelijke pistes werden verkend voor het creëren van alternatieve vormen van openbare ruimte in Brussel, een initiatief van het Brussel Leefmilieu. De 2014-editie promootte het participatieve beheer van de publieke groene ruimte, met speciale aandacht voor creativiteit en artistieke praktijken. De aandacht verschoof met andere woorden van ‘built spaces’ naar ‘lived spaces’. De initiatiefnemers van het festival besloten voor de 2014-editie aan de slag te gaan met de verlaten restruimte van Thurn&Taxis, een verwaarloosde spoorwegvallei gelegen tussen enkele multiculturele wijken. Thurn&Taxis ligt in het grensgebied tussen de gemeenten Molenbeek, Jette en Laken, wijken die gebukt gaan onder hoge werkloosheidscijfers. Sinds 2000 investeert een private bouwpromotor in de herontwikkeling van de gehele Thurn&Taxis site, die de afgelopen jaren als een heuse transformatie heeft ondergaan. De private en exclusieve ontwikkeling van de Thurn&Taxis site dragen bij aan de creatie van ruimtelijke, sociale en economische grenscondities op de site, waar de inwoners van de omliggende wijken niet altijd baat bij hebben. In 2014 beslisten de publieke instanties met Parckdesign om op dit stukje vergeten open ruimte plaats te maken voor (tijdelijk)experiment, in een poging de ontwikkeling van de site sociaal en ecologisch te verduurzamen. Tegelijk vormde dit experiment het eerste hoofdstuk van het grootste gewestelijke park dat in Brussel wordt aangelegd.
Alive Architecture (Petra Pferdmenges) en Taktyk (Thierry Kandjee) trokken het curatorenteam. Zij nodigden kunstenaars, (landschaps-)architecten, studenten, buurt- en stadsbewoners uit om mee te experimenteren met een alternatief, meer democratisch model van openbare ruimte, zowel wat betreft ontwerp, als programmatie, als organisatievorm. Een open karakter, laagdrempelig gebruik en ruimte voor toe-eoegening staan heirbij centraal. Ze vertokken van wat er reeds aanwezig was, namelijk enkele informele volkstuintjes. In het ontwerpproces kreeg spontane participatie een volwaardige plaats, zodat de buurt zich van bij het begin nauw bij het project betrokken voelde. Na afloop van het festival werd het project door de inwoners van de omliggende wijken voortgezet met de oprichting van de vzw Parckfarm T&T. Zo heeft een efemere praktijk een permanente bestaansvorm aangenomen, en draagt Parckfarm T&T op een duurzame manier bij aan de sociale en ruimtelijke verandering van de buurt.
Ook vandaag is de kracht van Parkfarm T&T de betrokkenheid van burgers met verschillende achtergronden, afkomst en religies. Parckfarm ondersteunt buurtbewoners bij het opzetten van projecten, workshops, buurtfeesten en andere burgerinitiatieven. De programmatie richt zich op een multicultureel en meertalig publiek, met als doel het samenleven van verschillende groepen in de openbare ruimte te stimuleren. Parckfarm T&T spant zich in om de sociale relaties binnen en tussen de verschillende gemeenschappen rond de site van Thurn&Taxis te verstevigen. Daarnaast zet Parckfarm T&T voornamelijk in op het promoten van ecologische praktijken in stedelijk gebied, door zich toe te leggen op (micro)stadslandbouw, het voorzien van duurzame voeding en het opzetten van duurzame economische modellen vanuit het kloppende hart Farmhouse, een ontwerp van 1010 a+u (Bert Ghellynck).
Parckfarm T&T wordt nog steeds ondersteund door beleidsmakers omwille van de duurzame impact die het beoogt. Het project steunt op een samenspel van top-down mechanismen en lokale bottom-up initiatieven.
Alive Architecture (Petra Pferdmenges), Taktyk (Thierry Kandjee), Parckfarm vzw
gemeenschap
parckfarm.be
Parckfarm in beeld
foto: Parckfarm VZW, 2017

download / view PDF:
Curating the City-Making Process