Villa Voortman
Villa Voortman is een niet-residentieel ontmoetingshuis, ontstaan vanuit het Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge. Sinds 2010 wil Voortman een antwoord bieden op de blinde vlekken in de reguliere psychiatrische hulpverlening. Het richt zich op een toenemende groep mensen met een dubbeldiagnose en multipele problematiek, die geconfronteerd worden met een tanende opvang- en zorgcapaciteit van het reguliere en vaak overgespecialiseerde zorgnet. Deze groep wordt gezien als psychisch te ontregeld om te aarden in de verslavingszorg, en te verslaafd om een plaats te vinden in de bestaande psychiatrische opvang. Bovendien wordt deze groep vaak geconfronteerd met armoede, dakloosheid en geregelde aanvaringen met het Gerecht. Ervaring met maatschappelijke sociaal-ruimtelijke uitsluiting en het verlies van het geloof in hulpverlening zorgt ervoor dat velen van hen zorg vermijden en/of er weerstand tegen bieden. Dit vergroot de kloof tussen deze groep en de zorg die ze nodig hebben.
De aanpak van Villa Voortman kenmerkt zich door het aanbieden van een ‘asiel’ of schuilplaats, een warme plek waar deze groep zich welkom en geaccepteerd voelt. Villa Voortman zet creativiteit en cultuur in om de kloof tussen hulpverlening en hulpbehoevenden te verkleinen. Naast het aanbod van niet-verplichte therapeutische begeleiding, heeft Villa Voortman een uitgebouwde artistieke werking, waarmee ze laagdrempelige ontmoetingskansen wil creëren tussen hulpbehoevenden onderling, maar ook tussen hulpbehoevenden en hulpverleners. Zo willen de huidige bezielers Dirk Bryssinck en Wim Haeck de klassieke tweedeling tussen hulpbehoevenden en -verleners doorbreken. De kleinschaligheid van het project laat toe dat er op basis van gelijkwaardigheid en gelijke inspraak kan worden gewerkt, om zo de menselijke waardigheid te herstellen en te verdedigen. Villa Voortman vertrekt van een ‘schadebeperkende’ benadering van zorg, en beschikt over de nodige structurele flexibiliteit om gerichte zorg te bieden aan de specifieke noden.
De veilige ruimte van Villa Voortman is sterk lokaal verankerd in de wijk Rabot, een socio-economisch kwetsbaardere buurt in Gent. Villa Voortman volgt hierbij het principe van ‘community-based health care’ of communale zorg. Villa Voortman is ingebed in een zorgnetwerk en werkt nauw samen met onder meer Straathoekwerk, het OCMW, het Medisch Sociaal Opvang Centrum, de Mobiele equipes, Assertieve Zorg in de Samenleving (AZiS+) en de Wijkgezondheidscentra, die sterk verankerd zijn in het lokaal maatschappelijk weefsel. Zo zet Villa Voortman bijvoorbeeld ook mobiele teams in om mensen met een zorgnood in hun eigen leefomgeving te benaderen.
Het Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge zorgt voor de continuïteit in de therapeutisch begeleiding en voor de operationele inbreng van personeel, huisvesting en facility management. Daarnaast wordt het wordt actief gedragen door de Stad Gent. De Stad stelde acht voormalige sociale woningen in het nabijgelegen Vogelenzangpark ter beschikking als definitieve locatie voor de werking van Villa Voortman, en financierde een substantieel deel van de noodzakelijke verbouwingskosten. Villa Voortman heeft voor de begeleiding en bekostiging van artistieke projecten de complementaire structuur van de vzw Vrienden van Villa Voortman. Haar raad van bestuur is doelbewust op een diverse manier samengesteld met vertegenwoordigers van zowel de overheid als van de medische-, academische-, justitiële- en culturele wereld.
Dirk Bryssinck, Wim Haeck, Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge, Stad Gent, FOD Volksgezondheid etc.
zorg, gemeenschap
cultuurverandering, organisatievorm, financiering
gebouw, wijk, gemeente
villavoortman.be
Sociaal-artistieke werking van Villa Voortman in beeld
Interview Dirk Bryssinck - Zwijgen is geen optie
Villa Voortman focust niet op het genezen van mensen met een multipele problematiek. Villa Voortman legt de lat lager dan in de reguliere zorgsector en zet in op het beperken van de schade en het verbeteren van de algemen levenskwaliteit.
foto: Zwijgen is geen optie, 2017
Dirk Bryssinck over Villa Voortman
Veel mensen met een gecombineerde problematiek van middelenmisbruik en psychische moeilijkheden vinden hun weg niet naar het relugiere zorgnet, omwille van de effectiviteitsvereiste van de beschikbare behandelingen. Als stedelijke antenne reikt Villa Voortman uit naar mensen op hun eigen terrein en geeft hen een opnieuw een volwaardige plaats in de stad.
foto: PsychoseNet, 2018